Rạch Giá vùng đất ven biển hiền hòa của miền Tây Nam Bộ không chỉ được biết đến với chợ nổi, ghe thuyền và những buổi sớm tinh mơ rộn ràng tiếng rao, mà còn lưu giữ trong lòng bao thế hệ người con xa quê một hình ảnh thân thuộc: ngọn khói bếp lam chiều. Giữa làn khói mỏng ấy là mùi rơm cháy, cá khô nướng, cơm gạo mới những hương vị tưởng chừng giản đơn nhưng lại khơi dậy cả một trời ký ức về bếp xưa Rạch Giá, về tình quê mộc mạc và tình người ấm áp.
Hơi ấm từ ngọn khói bếp xưa
Ngày trước, trong những căn nhà nhỏ bên sông, bếp củi và nồi đất là “trái tim” của mỗi gia đình. Mỗi buổi chiều, khi tiếng mái chèo xa dần ngoài bến, làn khói bếp bắt đầu bay lên mảnh khói nhỏ mà chứa cả hơi thở của quê hương.
Mùi rơm cháy, than hồng, cá khô nướng hòa quyện vào không gian, gợi lên cảm giác thân quen đến nghẹn ngào. Cảnh mẹ ngồi quạt lửa, cha trở cá trên than, con nhỏ lon ton chờ miếng cháy đầu nồi cơm tất cả tạo thành bức tranh ấm áp mà những ai từng đi qua đều mang theo suốt đời.
Bếp nơi gắn kết yêu thương và kể chuyện làng chài
Với người dân Rạch Giá xưa, bếp không chỉ để nấu nướng, mà là nơi quây quần, trò chuyện và sẻ chia. Sau một ngày lênh đênh cùng sóng gió, các ngư dân lại trở về bên bếp lửa, kể nhau nghe chuyện biển khơi, chuyện mùa tôm cá, chuyện người ở người đi.
Bếp là nơi mẹ nấu nồi canh chua cá bông lau, cha nhâm nhi chén rượu đế, con trẻ cười vang quanh mâm cơm. Giữa ánh lửa bập bùng, tình người như được sưởi ấm, nỗi nhọc nhằn của một ngày lao động dường như tan biến trong tiếng cười, trong mùi khói và hương cơm dẻo thơm.
Hương vị quê còn đọng trong ký ức người xa xứ
Giờ đây, giữa phố thị ồn ào, nhiều người con Rạch Giá xa quê vẫn không nguôi nhớ về mùi khói bếp cũ. Chỉ cần thoáng nghe mùi cá khô nướng, hay nhìn làn khói nhẹ bay từ một quán nhỏ, lòng họ lại chộn rộn nỗi nhớ – nhớ căn bếp quê đơn sơ, nhớ bàn tay mẹ lật cá, nhớ nồi cơm đất sôi lục bục.
Những món ăn dân dã năm nào như cá rô kho tiêu, canh chua lá giang, mắm kho quẹt chấm rau đồng,... giờ đây không chỉ là món ăn, mà là một phần ký ức, một phần quê hương còn đọng mãi trong tim.
Một Rạch Giá thân thương
“Ngọn khói bếp Rạch Giá xưa” không chỉ là hình ảnh của một thời đã qua, mà còn là biểu tượng văn hóa của cả một vùng đất miền Tây mặn mòi tình người. Dù bếp gas, bếp điện đã thay thế những bếp củi năm xưa, nhưng mùi khói rơm, vị cá khô nướng, tiếng cơm sôi trong nồi đất vẫn sống mãi trong ký ức.
Với những người con xa xứ, chỉ cần nhắm mắt lại, hít thật sâu, là thấy cả một Rạch Giá thân thương hiện về ấm áp, mộc mạc và đầy yêu thương như chính ngọn lửa bếp quê chưa bao giờ tắt.
