
Miền Tây Nam Bộ không chỉ nổi tiếng với vẻ đẹp sông nước hữu tình và nền văn hóa đa dạng, là nơi hội tụ của nhiều ngôi chùa cổ kính, mỗi ngôi chùa mang trong mình một câu chuyện lịch sử và tôn giáo đặc sắc. Những ngôi chùa này không chỉ là nơi thờ tự linh thiêng mà còn là biểu tượng của sự giao thoa văn hóa giữa các dân tộc, tôn giáo và thời đại. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng khám phá năm ngôi chùa tiêu biểu ở miền Tây:
1. Chùa Ông – Kiến trúc độc đáo của người Hoa

Tọa lạc tại: Số 32 đường Hai Bà Trưng, phường Tân An, quận Ninh Kiều, TP. Cần Thơ
Chùa Ông còn có tên gốc được gọi là Quảng Triệu Hội Quán, được xây dựng vào năm 1894. Ngôi chùa mang đậm phong cách kiến trúc Trung Hoa với những họa tiết tinh xảo, màu sắc rực rỡ. Chùa nằm tại nơi có dân cư đông đúc và vị trí địa lý rất đẹp ngay tại Bến Ninh Kiều, rất thuận tiện cho khách du lịch và người dân địa phương. Kiến trúc của chùa Ông không chỉ đẹp mắt mà còn chứa đựng nhiều ý nghĩa văn hóa sâu sắc, phản ánh tâm linh và tín ngưỡng của người dân nơi đây.
Vào các dịp Lễ Tết, hội hè hàng năm cũng diễn ra rất nhiều các hoạt động sôi nổi như: gieo quẻ, xin xăm, cầu bình an, cầu tài lộc và cúng hạn, v..v.. Chính vì vậy, khi bước vào chùa, du khách sẽ bị cuốn hút bởi không gian trang nghiêm và thanh tịnh. Những bức tranh tường sống động, các bức tượng phật và các đồ thờ cúng được bài trí một cách hài hòa, tạo nên một bầu không khí linh thiêng. Đặc biệt, các chi tiết chạm khắc tinh xảo trên các cột, mái và tường của chùa thể hiện sự khéo léo và tài năng của các nghệ nhân xưa. Tất cả tạo nên 1 không rất tâm linh cảm nhận 1 cách rất riêng biệt tại ngôi chùa này.
2. Chùa Phật Học – Kiến trúc hiện đại giữa lòng thành phố

Tọa lạc tại: Số 11, đại lộ Hoà Bình, phường Tân An, quận Ninh Kiều, TP. Cần Thơ
Trong hành trình ghé thăm các địa điểm tâm linh nổi tiếng tại Cần Thơ, Chùa Phật Học là ngôi chùa nổi bật với kiến trúc hiện đại và quy mô lớn.Chùa được mang tên là Chùa Phật Học vì trước đây chùa được xem là trụ sở chính của Hội Phật học Nam Việt tại Cần Thơ.
Được xây dựng từ năm 1951, chùa đã trải qua nhiều lần trùng tu và mở rộng, hiện nay có tổng cộng năm tầng. Mỗi tầng của chùa được thiết kế với các gian thờ khác nhau, thờ các vị Phật như Phật Thích Ca, Phật Di Lặc và Quan Thế Âm Bồ Tát. Khuôn viên chùa rộng rãi, cây xanh bóng mát, tạo điều kiện cho Phật tử và du khách đến tham quan, chiêm bái và tu học.
Điểm đặc biệt của Chùa Phật Học là dù toạ lạc giữa lòng thành phố Tây Đô nhộn nhịp nhưng bên trong vẫn giữ được không gian thanh tịnh, yên bình. Chùa còn là nơi tổ chức các khóa tu, giảng dạy Phật pháp, góp phần lan tỏa giá trị đạo đức và tâm linh trong cộng đồng.
Vào những ngày rằm, dịp lễ lớn như lễ Phật Đản, lễ Vu Lan,… chùa được trang trí lộng lẫy, đẹp mắt và tổ chức các buổi lễ trang nghiêm thu hút đông đảo Phật tử và người dân đến hành hương, lễ Phật. Ngoài ra, chùa còn thường xuyên phát động nhiều chương trình từ thiện.
3. Chùa Munir Ansay – Kiến trúc Khmer đậm chất Angkor Wat

Tọa lạc tại: 36 Đại lộ Hòa Bình, phường Tân An, quận Ninh Kiều, Thành phố Cần Thơ
Chùa Munir Ansay, nằm tại cung đường trung tâm của thành phố Cần Thơ, đối diện với chùa Phật học, là ngôi chùa tiêu biểu của cộng đồng người Khmer tại miền Tây. Được khởi công xây dựng từ năm 1948, trải qua hơn 40 năm trùng tu, xây dựng chùa chính thức hoàn thiện và khánh thành vào năm 1988.
Khi đi vào chùa, bạn sẽ cảm thấy nhẹ nhàng, yên tĩnh và bỏ quên đi sự ồn ào vốn có tại trung tâm thành phố. Bên trong chánh điện, được xây trên nền cao 1m được xem là dấu ấn riêng biệt trong kiến trúc cổ kính của ngôi chùa, đây là nơi thờ phụng nhiều tượng phật Thích ca kết hợp những bức bích họa sinh động kể về cuộc đời của Đức Phật, từ khi sinh ra cho đến khi ngài tu thành đạo hạnh. Ngoài ra, khuôn viên chùa còn có nhiều tượng Phật, tượng thần linh và các tác phẩm điêu khắc nghệ thuật đặc sắc, thể hiện sự tinh xảo và độc đáo của nghệ thuật xứng danh ngôi chùa kiến trúc Khmer đẹp nhất đất Tây Đô.
4. Chùa Quang Đức – Tĩnh lặng giữa lòng phố thị
Tọa lạc tại: 146 Mậu Thân, phường An Phú, quận Ninh Kiều, Thành phố Cần Thơ
Chùa Quang Đức, cách trung tâm thành phố 2km, là ngôi chùa nổi bật với sự giao thoa giữa hai nền văn hóa Phật giáo Nam Tông và Bắc Tông. Chùa được xây dựng và thành lập vào năm 1958, với kiến trúc kết hợp giữa phong cách chùa Khmer và chùa Việt, tạo nên vẻ đẹp độc đáo và hài hòa.
Khuôn viên chùa rộng rãi, có nhiều cây xanh bóng mát, tạo không gian thanh tịnh cho Phật tử và du khách đến tham quan, chiêm bái. Từng chi tiết nhỏ nhất đều được trang trí hình Phật và hình rồng chạm trổ, bên trên bàn thờ là bảng vàng chạm khắc. Chùa Quang Đức còn là nơi tổ chức các khóa tu, giảng dạy Phật pháp, góp phần nâng cao đời sống tâm linh của cộng đồng.
Bước qua cánh cổng chùa, bạn sẽ có cảm giác giống như bước vào một thế giới khác. Mùi nhang trầm lan tỏa nhẹ nhàng trong không khí, hòa quyện cùng tiếng chuông ngân vang từ chánh điện – âm thanh ấy không ồn ào, không náo nhiệt, nhưng lại chạm vào sâu thẳm trái tim. Những hàng cây xanh rợp bóng mát, những bức tượng Phật uy nghiêm nhưng hiền hòa sẽ khiến lòng bạn bất giác trùng xuống, buông bỏ mọi lo toan trong phút chốc.
Chùa Quang Đức không quá lớn, không phô trương, nhưng chính sự giản dị và trang nghiêm ấy lại khiến người ta cảm thấy gần gũi và dễ mến. Các vị sư thầy đi lại nhẹ nhàng, gương mặt hiền hòa và ánh mắt sáng như đã buông bỏ mọi phiền não trần gian. Có lẽ chính sự hiện diện của họ, cùng với năng lượng an yên của ngôi chùa, đã tạo nên một nơi chốn đặc biệt – nơi ta có thể dừng lại, hít thở sâu, và lắng nghe chính mình.
5. Thiền viện Trúc Lâm Phương Nam – Nét đẹp Phật giáo thuần Việt

Tọa lạc tại: ấp Nhơn Mỹ, huyện Phong Điền, thuộc thành phố Cần Thơ
Thiền viện Trúc Lâm Phương Nam là ngôi thiền viện lớn nhất miền Tây Nam Bộ cách trung tâm thành phố khoảng 15km. Được khởi công xây dựng vào năm 2013 và khánh thành vào năm 2014, thiền viện mang đậm kiến trúc thuần Việt thời Lý – Trần, dưới sự chủ trì của Ban trị sự Phật giáo thành phố Cần Thơ.
Thiền viện Trúc Lâm Phương Nam gây ấn tượng với thiết kế mái ngói cong vút, cột gỗ lim và các công trình như chánh điện, tổ điện, lầu trống và gác chuông. Thiền viện không chỉ là nơi tu học của khoảng 500 tăng ni, Phật tử mà còn là điểm đến du lịch tâm linh hấp dẫn. Khuôn viên thiền viện rộng lớn, với nhiều hồ nước, cây xanh và tượng Phật, tạo không gian yên bình, thanh tịnh cho du khách đến tham quan, chiêm bái và tìm về sự tĩnh lặng trong tâm hồn.
Ngoài những điểm đặc biệt về thiết kế và diện tích rộng lớn tại Thiền viện, nơi đây còn xây dựng thêm khu khám chữa bệnh miễn phí cho những bệnh nhân khó khăn bằng thuốc Nam chuẩn y học cổ truyền.
Không chỉ là nơi để lễ Phật, Thiền viện còn là điểm đến quen thuộc của nhiều người dân Cần Thơ và du khách thập phương muốn tìm kiếm sự an yên trong tâm hồn đặc biệt vào các dịp lễ Tết. Không khí nơi đây không hề nặng màu tôn giáo, mà nhẹ như làn sương sớm. Chính sự dung dị ấy đã khiến nơi này trở thành một điểm tựa tinh thần, một mái hiên trú ẩn cho tâm hồn giữa những bộn bề của cuộc sống. Có người đến để hành thiền, có người chỉ là để tìm lại vài phút bình yên trong tâm hồn giữa cuộc sống tấp nập, nhộn nhịp không ngừng nghỉ ngoài kia.
6. Kết luận
Những ngôi chùa cổ tại Cần Thơ không chỉ là nơi thờ tự linh thiêng mà còn là biểu tượng của sự giao thoa văn hóa giữa các dân tộc, tôn giáo và thời đại. Mỗi ngôi chùa mang trong mình một câu chuyện lịch sử và tôn giáo đặc sắc, góp phần làm phong phú thêm bức tranh văn hóa đa dạng của miền Tây Nam Bộ. Việc bảo tồn và phát huy giá trị của những ngôi chùa này không chỉ giúp gìn giữ di sản văn hóa mà còn góp phần nâng cao đời sống tâm linh của cộng đồng.
Nếu có dịp, hãy một lần ghé thăm những ngôi chùa này để cảm nhận vẻ đẹp kiến trúc, không gian thanh tịnh và sự hiếu khách của người dân miền Tây. Chắc chắn bạn sẽ có những trải nghiệm đáng nhớ và sâu lắng trong hành trình khám phá văn hóa Phật giáo nơi đây.
PT. Phương Uyên (CTV – HHDL.ĐBSCL)