Khi nhắc đến trí tuệ nhân tạo, nhiều người thường nghĩ ngay đến Google, OpenAI hay Anthropic. Tuy nhiên, một “ông lớn” khác cũng đang theo đuổi chiến lược AI đầy tham vọng là Meta – công ty mẹ của Facebook, Instagram và WhatsApp. Không chỉ phát triển mô hình ngôn ngữ riêng, Meta còn công khai mã nguồn nhiều sản phẩm AI, nhằm thúc đẩy cộng đồng nghiên cứu mở và cạnh tranh trực diện với các đối thủ.
Meta AI là gì?
Meta AI là bộ phận nghiên cứu và phát triển trí tuệ nhân tạo thuộc Meta Platforms. Đây là nơi tập trung đội ngũ nhà khoa học, kỹ sư AI hàng đầu, chuyên xây dựng các mô hình học sâu, xử lý ngôn ngữ tự nhiên và thị giác máy tính.
Một số sản phẩm, công cụ nổi bật của Meta AI:
- LLaMA (Large Language Model Meta AI): mô hình ngôn ngữ lớn, mã nguồn mở, được coi là đối trọng của GPT (OpenAI) hay PaLM (Google).
- Segment Anything Model (SAM): mô hình thị giác máy tính cho phép cắt tách vật thể trong ảnh/video chỉ bằng một cú click.
- (Fundamental AI Research): nhánh nghiên cứu cơ bản, tập trung vào AI nền tảng và các thuật toán học sâu.
Chiến lược AI của Meta
- Mã nguồn mở để tạo lợi thế cạnh tranh
- Khác với OpenAI hay Google thường giữ kín công nghệ, Meta lựa chọn mở mã nguồn LLaMA cho cộng đồng. Theo Meta, việc mở giúp đẩy nhanh tốc độ nghiên cứu, thu hút nhà phát triển và xây dựng hệ sinh thái AI phong phú.
- Đầu tư hạ tầng siêu máy tính và chip AI
- Meta đã xây dựng một trong những siêu máy tính AI mạnh nhất thế giới vào năm 2023, đồng thời phát triển chip AI riêng để giảm phụ thuộc vào Nvidia. Điều này cho thấy công ty muốn kiểm soát toàn bộ chuỗi giá trị AI từ nghiên cứu đến triển khai.
- Tích hợp AI vào hệ sinh thái ứng dụng
- Meta đang thử nghiệm chatbot AI trong Messenger, WhatsApp và cả tính năng tạo hình ảnh, video bằng AI trên Instagram. Chiến lược này nhằm tăng tương tác người dùng, đồng thời mở ra cơ hội mới cho quảng cáo và thương mại điện tử.
- Tập trung dài hạn vào metaverse và AI kết hợp
- Mark Zuckerberg nhiều lần khẳng định AI sẽ là “bộ não” của metaverse. Khả năng tạo môi trường ảo, nhân vật số và trải nghiệm cá nhân hóa đều phụ thuộc vào AI, biến Meta thành người tiên phong trong việc kết hợp hai công nghệ này.
Ý nghĩa và thách thức
- Ý nghĩa: Chiến lược AI của Meta giúp đa dạng hóa lựa chọn cho cộng đồng, thúc đẩy cạnh tranh, và giảm rủi ro khi thị trường AI bị thống trị bởi một vài công ty khép kín.
- Thách thức: Meta vẫn đối mặt với áp lực tài chính (lỗ hàng chục tỷ USD từ mảng metaverse), lo ngại về quyền riêng tư, cũng như cạnh tranh gay gắt từ OpenAI và Google.
Góc nhìn từ chuyên gia
Theo nhận định của Yann LeCun (Giám đốc khoa học AI tại Meta, đồng thời là một trong những “cha đẻ” của deep learning):
“AI cần được phát triển theo hướng mở và cộng đồng để thúc đẩy đổi mới. Việc độc quyền công nghệ sẽ làm chậm tiến bộ chung.”
Câu nói này phản ánh rõ triết lý Meta AI: không đi theo con đường đóng kín, mà chọn chiến lược mở để xây dựng sức mạnh dài hạn.
Kết luận
Meta AI không chỉ là một phòng nghiên cứu, mà là trụ cột trong chiến lược dài hạn của Meta. Với LLaMA, SAM và các dự án AI mã nguồn mở, Meta đang định vị mình như một trong những người dẫn đầu trong cuộc đua AI toàn cầu. Tuy nhiên, để biến tham vọng thành hiện thực, Meta phải cân bằng giữa tốc độ đổi mới, lợi ích cộng đồng và trách nhiệm xã hội.
Trong kỷ nguyên trí tuệ nhân tạo, chiến lược của Meta AI sẽ góp phần định hình tương lai: AI sẽ là công nghệ phục vụ toàn nhân loại, hay bị kiểm soát bởi một số ít công ty khổng lồ.
