1. Giới thiệu về James Yorke
James Yorke, sinh năm 1941, là giáo sư Toán học tại Đại học Maryland cho đến khi ông nghỉ hưu vào năm 2013. Yorke là nhà nghiên cứu nổi bật về thuyết hỗn mang (Chaos Theory) và nhận được học bổng Guggenheim vào năm 1980 cho công trình của ông trong lĩnh vực Khoa học Tự nhiên. Thuyết hỗn mang của Yorke tập trung vào cách mà các sự kiện tưởng chừng nhỏ bé có thể bùng nổ thành các cuộc khủng hoảng lớn, dẫn đến nhận thức sâu sắc về nhu cầu có các kế hoạch dự phòng và ứng phó.
2. Quan điểm của James Jorke
Yorke tin rằng để đạt được thành công bền vững, các tổ chức cần phải luôn có sẵn phương án dự phòng, đặc biệt là khi những sự kiện không lường trước xảy ra. Thuyết hỗn mang của ông cho thấy sự quan trọng của việc chuẩn bị cho những tình huống không dự đoán được. Theo Yorke, những người và tổ chức thành công nhất là những người luôn có phương án B để ứng phó với các rủi ro và biến động.
3. Điều cần thực hiện
- Tìm người đưa ra giải pháp: Mời một điều giải viên bên ngoài có kinh nghiệm để dẫn dắt hội thảo về tình huống, người có khả năng thách thức các quan điểm cố hữu của đội ngũ quản lý.
- Xây dựng nhóm: Lựa chọn một nhóm khoảng sáu người (ít nhất là ba người đối với tổ chức nhỏ), bao gồm cả chuyên gia công nghệ và các thành viên có trí tưởng tượng, hiểu rõ môi trường thay đổi để có thể đánh giá đúng các kịch bản rủi ro.
- Xác định biến số: Định rõ các yếu tố, như lạm phát, rời EU, hoặc gia nhập lại EU, mà tổ chức cần đánh giá. Cần tập trung vào các biến số ngắn hạn và trung hạn, tránh các dự đoán dài hơn ba năm.
- Chuẩn bị độc lập: Các thành viên nhóm nên chuẩn bị danh sách các vấn đề có thể phát sinh từ những biến số đã xác định và có thời gian một tuần để ghi chép ý tưởng.
- Họp nhóm: Mỗi thành viên trình bày danh sách vấn đề của mình, nhóm sẽ thảo luận mà không phê bình ngay, sau đó phân tích các ý tưởng bằng bảng rủi ro – chi phí. Tập trung vào những kịch bản có rủi ro cao/chi phí cao hoặc rủi ro thấp/chi phí cao.
- Xây dựng chiến lược: Phát triển kịch bản tốt nhất, xấu nhất, và trung bình cho mỗi tình huống rủi ro cao và chi phí cao. Trình bày chiến lược với cấp quản lý để nhận phê duyệt nhằm triển khai nhanh trong tương lai khi cần.
4. Vận dụng
Tesla là minh chứng điển hình cho việc có phương án dự phòng và phân tích kịch bản giúp họ ứng phó linh hoạt và thích ứng nhanh trước các biến động thị trường.
5. Điều cần hỏi
- Nếu có quyền, ai trong tổ chức là người tôi muốn có mặt trong nhóm xây dựng tình huống?
- Có ai trong tổ chức mà tôi có thể chọn làm điều giải viên không hay tôi cần tìm một người phù hợp ở bên ngoài?
