Nước mắm chay và nước mắm mặn khác nhau về thành phần và cách làm, mỗi loại điều có những ưu điểm nổi bật riêng.
Điểm khác nhau giữa nước mắm chay và nước mắm mặn
Nước mắm chay và nước mắm mặn là hai loại gia vị phổ biến trong ẩm thực Việt Nam. Chúng có sự khác nhau về nguyên liệu, hương vị, thành phần dinh dưỡng.... Dưới đây là một số điểm khác biệt cơ bản giữa chúng:
Thành phần, nguyên liệu
- Nước mắm mặn: Nước mắm truyền thống được làm từ cá biển, cá trích, cá cơm, cá ngừ hoặc các loại hải sản biển khác thường được ngu dân đánh bắt. Thành phần chính của nước mắm mặn bao gồm cá, muối và cũng được ướp, ủ, theo một quy trình nghiêm ngặt để tạo nước mắm.
- Nước mắm chay: Nước mắm chay không chứa bất kỳ loại cá hoặc sản phẩm động vật nào. Thay vào đó, nó được làm từ các nguyên liệu thực vật như nấm, thơm, trái điều, nước cốt dừa, đậu nành, hoặc các thành phần khác, kết hợp lại với nhau để tạo hương vị tương tự nước mắm truyền thống.
Thành phần dinh dưỡng
Trong thành phần nước mắm mặn và nước mắm chay sẽ khác nhau do nguyên liệu khác nhau, tuy nhiên 2 loại nước mắm này đều cung cấp nhiều dưỡng chất có lợi cho sức khỏe:
- Nước mắm mặn: Là nước mắm được làm từ cá nên rất giàu protein ( chất đạm), cùng nhiều vi khuẩn có lợi. Không những vậy, nước mắm mặn còn chứa nhiều dưỡng chất như vitamin B1, vitamin B2, vitamin B12, PP, sắt, các axit amin và còn giúp kích thích sản sinh ra omega 3.
- Nước mắm chay: Là được làm từ các loại thực vật, cho nên nó sẽ cũng cấp nhiều vitamin và chất xơ. Ngoài ra, nước mắm chay còn có các chất dinh dưỡng có lợi khác cho cơ thể như vitamin A, vitamin B6, vitamin C, mangan, sắt, kali, magie...
Mắc dù thành phần dinh dưỡng khác nhau nhưng khi kết hợp với các món ăn đầy đủ dưỡng chất, thì nước mắm chay hay nước mắm mặn đều vẫn cung cấp đủ dưỡng chất cho cơ thể khỏe mạnh. Cho nên tùy vào sở thích và nhu cầu của minh, bạn hoàn toàn có thể sử dụng 1 trong hai loại nước mắm này.
Mục đích sử dụng
- Nước mắm mặn: Thường được sử dụng làm gia vị hoặc nước chấm trong nhiều món ăn, đặc biệt là trong các món hấp, nướng, món luộc,...không những vậy nhiều người có thói quen thêm một tí nước mắm vào món canh để giúp món ăn đậm đà hơn.
- Nước mắm chay: Thường được sử dụng trong ẩm thực chay thay thế cho nước mắm truyền thống. Nó có thể được sử dụng trong các món ăn chay như bánh mì chay, phở chay, không những vậy, nhờ hương vị tương tự nước mắm mặn nên nó hoàn toàn có thể thay thế nước mắm mặn và có thể dùng chế biên các món mặn khác.
Hương vị
Điểm phân biệt rõ ràng giữa nước mắm chay và nước mắm mặn không thể không nói đến hương vị của nó.
- Nước mắm mặn: Có hương vị đậm đà, thơm nồng nhờ sự kết hợp giữa cá và muối. Khi ăn nước mắm mạn bạn sẽ thấy có đậm vị, thường chúng ta làm nước chấm thì phải pha thêm một chút nước để nước mắm không quá mặn khi chấm.
- Nước mắm chay: Cũng có hương vị mặn nhưng không đến mức mặn như nước mắm truyền thống. Hương vị của nước mắm chay được cân bằng hơn, có độ mặn vừa phải, thanh ngọt nhưng không kém phần đậm đà.
Giá bán
Đối với nước mắm mặn thường có giá thành cao hơn nước mắm chay, do cần những nguyên liệu được đánh bắt ở biển như cá cơm, còn nước mắm chay chủ yếu từ các nguyên liệu thực vật nên dễ tìm mua, giá thành nguyên liệu cũng rẻ hơn nên thành phẩm cũng có giá mềm hơn.
Tuy nhiên, giá thành chính xác thì còn phải phụ thuộc vào nhiều yếu tố như dung tích, độ đạm, nguyên liệu, bao bì... mà có một số loại nước mắm chay có giá thành cao hơn nước mắm mặn.
Qua những phân tích trên bạn đã hiểu rõ hơn về sự khác nhau giữa nước mắm chay và nước mắm mặn.
Có nên dùng nước mắm chay thay thế cho nước mắm mặn không?
Nếu nói đến hương vị, màu sắc thì nước mắm chay cũng tương tự nước mắm mặn, cũng có hương vị thơm ngon, đậm đà. Đặc biệt, nước mắm chay do được làm từ các nguyên liệu thực vật nên nó cũng có lợi cho sức khỏe, ngoài ra còn góp phần bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên.
Do đó, bạn có thể dùng nước mắm chay thay thế cho nước mắm mặn, còn đối với những người ăn mặn, cũng có thể dùng nước mắm chay chế biến các món ăn mặn hàng ngày. Nói chung và tùy nhu cầu và sở thích bạn có thể chọn loại nước mắm cho phù hợp. Quan trọng là bạn có chế độ ăn uống đầy đủ dinh dưỡng, không ăn quá mặn, còn việc dùng nước mắm chay thay cho nước mắm mặn là hoàn toàn có thể.