Ngày 24/4/2025, tại Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam đã diễn ra buổi tọa đàm khoa học và trình diễn nghề thủ công truyền thống với chủ đề “Nghề thủ công truyền thống trong đời sống đương đại & Thực hành bảo tàng”. Sự kiện này nằm trong khuôn khổ chương trình hợp tác, tọa đàm “Việt Nam - Liên bang Nga: Quá khứ - Hiện tại - Tương lai” do Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam (VASS) và Học viện Tổng thống Nga (RANEPA) đồng tổ chức.
Tại buổi tọa đàm
Tọa đàm đã thu hút sự tham gia của nhiều chuyên gia, nhà nghiên cứu khoa học trong nước và quốc tế. PGS.TS. Trần Hồng Hạnh, Phó Giám đốc Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam mở đầu tọa đàm với tham luận “Nghề đan lát truyền thống trong đời sống đương đại ở Việt Nam và thực hành tại bảo tàng: Nghiên cứu điểm tại Châu thổ Bắc Bộ”. Tham luận đã nêu quá trình hình thành và phát triển của nghề đan lát truyền thống ở vùng Châu thổ Bắc Bộ; nguồn nguyên liệu và quy trình đan lát; nghề đan lát trong đời sống kinh tế, xã hội và văn hóa; những yếu tố tác động đến nghề đan lát và những vấn đề đặt ra hiện nay; sự thích ứng và xu hướng phát triển hiện nay của nghề đan lát. Tham luận cũng nhấn mạnh vai trò của các bảo tàng ở Việt Nam trong sưu tầm, lưu giữ và trưng bày hiện vật mây tre đan; trình diễn nghề và kỹ thuật thủ công; giáo dục truyền thống.
Tiếp đến là tham luận “Thủ công dân gian Nga: Thiết kế lại truyền thống” do TS. Nikita Petrov, Trưởng phòng Thí nghiệm Nghiên cứu Văn hóa dân gian Lý thuyết, Viện Khoa học xã hội (RANEPA) trình bày. Với bề dày về lịch sử và văn hóa Liên bang Nga, tham luận giới thiệu sinh động, đa dạng, phong phú về ngành nghề thủ công mỹ nghệ dân gian với các sản phẩm hình thành từ nhiều chất liệu khác nhau như: giấy, vải, gốm, gỗ, thủy tinh, sắt… Hình ảnh sản phẩm minh họa vừa mang đậm tính truyền thống và có nét hiện đại phù hợp với xu hướng phát triển của thế giới. Diễn giả nhấn mạnh vai trò của Chính phủ Nga trong việc hỗ trợ các nghề thủ công truyền thống, cũng như tầm quan trọng của bảo tàng trong việc bảo tồn, nghiên cứu và quảng bá di sản văn hóa đến cộng đồng. Người dân Nga ngày càng có xu hướng quan tâm trở lại với nghề thủ công truyền thống.
Với tham luận “Bảo tàng ở trong một siêu đô thị (Megalopolis). Kinh nghiệm làm việc với bối cảnh đa văn hoá trong khu Bảo tồn – Bảo tàng Tsaritsyno”, bà Elizaveta Forkina, Tổng Giám đốc Bảo tàng Lịch sử, Kiến trúc, Nghệ thuật và Cảnh quan nhà nước Tsaritsyno đã giới thiệu lịch sử 40 năm hình thành và phát triển với quy mô gần 1.000ha của Bảo tàng Tsaritsyno, tự hào sở hữu bộ sưu tập đáng chú ý về “Nghệ thuật dân gian từ gốm sứ”. Thông qua việc trưng bày các nghề thủ công dân gian truyền thống, Bảo tàng mong muốn giới thiệu đến công chúng những sản phẩm độc đáo và giàu giá trị văn hóa.
Tọa đàm đã nhận được nhiều trao đổi, chia sẻ của các nhà khoa học và đại diện của 4 làng nghề thủ công truyền thống ở Hà Nội và Hòa Bình. Đặc biệt, đây là dịp để các nghệ nhân chia sẻ những trải nghiệm thực tế, thuận lợi và khó khăn trong thực hành nghề, đồng thời bày tỏ mong muốn gìn giữ, bảo tồn và phát triển nghề truyền thống trong bối cảnh hội nhập quốc tế và toàn cầu hóa hiện nay. Bằng tình yêu nghề, các nghệ nhân mong muốn các sản phẩm của họ được giới thiệu không chỉ trong nước mà còn vươn tầm quốc tế.
Buổi tọa đàm đã mang đến những góc nhìn đa chiều về vai trò của nghề thủ công truyền thống trong xã hội đương đại – từ việc khẳng định các giá trị kinh tế, xã hội và văn hóa của nghề đến các phương thức bảo tồn, truyền dạy nghề tại địa phương và trưng bày, trình diễn trong không gian bảo tàng.
Kết thúc tọa đàm, TS. Nikita Petrov - Học viện Tổng thống Nga đã bày tỏ sự cảm ơn đối với Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam và các nghệ nhân đã chia sẻ những thông tin quý báu về các làng nghề; đồng thời mong muốn sẽ có nhiều sự kết nối, trao đổi trong tương lai nhằm tăng cường hơn nữa mối quan hệ hợp tác giữa Việt Nam và Liên bang Nga.
TS.Bùi Ngọc Quang - Phó Giám đốc phụ trách Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam thay mặt Ban tổ chức cảm ơn đoàn đại biểu Nga và nhận định đây là cơ hội tốt, đặt nền móng cho sự hợp tác sâu rộng trong tương lai.
Nguồn trích dẫn
Nguồn: Bảo tàng dân tộc học Việt Nam
Cre: Chu Thanh Hải, Vũ Thị Diệu, An Thu Trà, Vũ Thị Thanh Tâm, Lê Nguyễn Phương Anh
Xem bài viết chi tiết tại đường link bên dưới






























