Kể từ thế kỷ XVII – XVIII, cùng với làn sóng người Việt di cư khai khẩn phương Nam, người họ Hồ đã hiện diện tại vùng Đồng bằng sông Cửu Long, mang theo khí phách xứ Nghệ – Thanh và tinh thần "vì nước – vì dân" đến vùng đất mới. Trải qua hàng thế kỷ, các chi họ Hồ đã bén rễ, nở nhành xanh tươi trên vùng đất hào sảng.
1. Những cuộc thiên di và sự gắn bó với đất mới
Sau những biến cố lịch sử như cuộc chiến Trịnh – Nguyễn, thời kỳ loạn lạc dưới triều Nguyễn sơ và cả khi nhà Hồ suy vong, nhiều gia đình họ Hồ đã theo chân các đoàn lưu dân xuôi vào Nam. Một số tài liệu gia phả và truyền khẩu còn ghi nhận rằng một phần hậu duệ họ Hồ từ Quỳnh Lưu, Yên Thành (Nghệ An) hoặc từ Bình Định (chi Tây Sơn) đã đi theo các đạo quân, dân khai khẩn hoặc di dân kinh tế đến Long An, Tây Ninh, Cần Thơ, Đồng Tháp, và An Giang.
Không chỉ định cư, người họ Hồ còn tham gia khai hoang, mở đất, đóng góp công lao trong việc biến rừng hoang, bưng biền thành những cánh đồng trù phú, nơi sinh sống an lành cho thế hệ mai sau. Nhiều làng ấp do người họ Hồ dựng nên sau này đã trở thành những xã, huyện phát triển mạnh của miền Tây.
2. Tinh thần dân tộc trong các cuộc khởi nghĩa và bảo vệ đất nước
Là người mang trong mình cốt cách "tiền nhân xứ Nghệ", người họ Hồ tại Nam Bộ không chỉ biết làm ăn, lập nghiệp mà còn nổi tiếng gan dạ, nghĩa khí, yêu nước, đặc biệt trong các cuộc khởi nghĩa và kháng chiến.
- Dưới thời Pháp thuộc, người họ Hồ ở Long An, Tây Ninh, Hậu Giang đã tham gia các tổ chức ái quốc, nổi bật trong các phong trào Duy Tân, Đông Du, và sau này là Việt Minh.
- Trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và Mỹ, nhiều thanh niên họ Hồ tại miền Nam trở thành du kích, chiến sĩ giải phóng, hậu cần, y sĩ, giáo viên kháng chiến... góp phần tạo nên thế trận nhân dân vững chắc.
- Tại An Giang và Cần Thơ, một số chi họ Hồ còn lập hẳn các cơ sở nuôi giấu cán bộ, gắn bó mật thiết với phong trào cách mạng.
Chính sự gắn bó máu thịt giữa người họ Hồ với đất Nam Bộ đã tạo nên một cộng đồng mạnh mẽ, dám hy sinh, dám dấn thân vì lý tưởng độc lập dân tộc.
3. Hào sảng trong tính cách – cần cù trong cuộc sống
Nhà thờ tổ họ Hồ
Điểm đặc biệt của họ Hồ ở Nam Bộ là sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa khí chất Bắc Trung Bộ với phong cách hào sảng Nam Bộ. Người họ Hồ nơi đây không chỉ siêng năng, tháo vát trong sản xuất nông nghiệp mà còn rất nhanh nhạy trong kinh doanh, dịch vụ, buôn bán – đúng với tinh thần mở mang của vùng đất phương Nam.
- Nhiều người họ Hồ là chủ vựa lúa, lò bánh, cơ sở sản xuất nông nghiệp, tiểu thủ công nghiệp từ thời Pháp thuộc đến nay.
- Có gia đình gây dựng được sự nghiệp vững vàng từ nghề mộc, làm lúa, đến vận tải thủy và chăn nuôi.
- Trong giai đoạn hiện đại hóa, thế hệ trẻ họ Hồ ở các tỉnh miền Tây chuyển mình mạnh mẽ, đầu tư vào giáo dục, khởi nghiệp, công nghệ nông nghiệp, logistics...
Dù ở vị trí nào, họ đều giữ gìn bản sắc: tôn trọng đạo lý, thương yêu đồng tộc, hiếu học và sống có trách nhiệm với cộng đồng.
4. Bản sắc họ tộc giữa lòng đất phương Nam
Trong hành trình phát triển, các chi họ Hồ vẫn không quên nguồn cội. Dù xa quê gốc hàng trăm năm, họ vẫn duy trì gia phả, tục lệ giỗ Tổ, thờ tự tổ tiên như một phần thiêng liêng của đời sống tinh thần.
Tại một số địa phương như:
- Tân Trụ, Đức Hòa (Long An),
- Trảng Bàng (Tây Ninh),
- Phong Điền (Cần Thơ),
- Châu Phú (An Giang),
...vẫn còn lưu giữ nhà thờ họ Hồ, hoặc các đình làng có sắc phong gắn với công lao của người họ Hồ thời khai khẩn.
Ngoài ra, trong các dịp gặp mặt họ Hồ toàn quốc hoặc giao lưu vùng miền, con cháu họ Hồ tại Nam Bộ luôn tích cực tham gia, vừa để giữ mối liên kết với cội nguồn, vừa học hỏi để nâng cao vai trò họ tộc giữa lòng đô thị hóa và hội nhập.
5. Tỏa sáng giữa thời đại mới – thấm đẫm tinh thần khai mở
Thế kỷ XXI đánh dấu một bước chuyển mình mạnh mẽ của họ Hồ tại miền Nam. Từ những người làm nông, buôn bán nhỏ, ngày nay nhiều người họ Hồ đã trở thành:
- Doanh nhân, nhà sáng lập công ty công nghệ, nông nghiệp công nghệ cao.
- Giảng viên đại học, kỹ sư, kiến trúc sư, bác sĩ, luật sư...
- Nhà hoạt động xã hội, cán bộ chính quyền, nhà giáo ưu tú.
Không ít người gốc họ Hồ từ Long An, An Giang, Cần Thơ đang học tập và làm việc tại Nhật Bản, Mỹ, Úc, châu Âu, mang theo giấc mơ mở rộng cánh cửa hội nhập, nhưng vẫn hướng về quê cha đất tổ, gìn giữ niềm tự hào về dòng họ mang nhiều giá trị lịch sử.
Nguyễn Quỳnh Nhi |
23/04/2025 05:40
Nguyễn Quỳnh Nhi |
23/04/2025 05:36
Nguyễn Quỳnh Nhi |
23/04/2025 05:33
Nguyễn Quỳnh Nhi |
23/04/2025 05:31
Nguyễn Quỳnh Nhi |
23/04/2025 05:24
Nguyễn Quỳnh Nhi |
23/04/2025 05:19
Nguyễn Quỳnh Nhi |
23/04/2025 05:17
Nguyễn Quỳnh Nhi |
23/04/2025 05:09
