Kỹ năng vẽ sơ đồ tư duy

ID:

Thông báo:

Danh sách thông báo:

Bình chọn:

Những phương án trả lời:

Liên kết:

Những liên kết quan trọng:

Youtube:

Checklist:

Danh sách những công việc:

Dữ liệu:

Danh sách dữ liệu:

Báo giá:

Danh sách báo giá:

0 đ

Thuộc: HỆ SINH THÁI SỐ EDUZ

Mục lục

. 1. Công cụ Mindmap

. 2. Các bước thực hiện

. 3. Lợi ích

1. Công cụ Mindmap

Phương pháp ghi chép này được Tony Buzan phát triển vào đầu thập kỷ 70 của thế kỷ XX dựa trên những nghiên cứu về quy trình hoạt động của não bộ. Ông định nghĩa bản đồ tư duy là một hình thức ghi chép sử dụng màu sắc và hình ảnh để mở rộng và đào sâu các ý tưởng. Ở giữa bản đồ là một ý tưởng hay hình ảnh trung tâm. Ý tưởng hay hình ảnh trung tâm này sẽ được phát triển bằng các nhánh tượng trưng cho những ý chính và đều được nối với ý trung tâm. Các nhánh chính lại được phân thành những nhánh nhỏ nhằm nghiên cứu chủ đề ở mức độ sâu hơn. Những nhánh nhỏ này lại tiếp tục được phân thành nhiều nhành nhỏ hơn, nhằm nghiên cứu vấn đề ở mức độ sâu hơn nữa.

Nhờ sự kết nối giữa các nhánh, các ý tưởng cũng có sự liên kết dựa trên mối liên hệ của bản thân chúng, điều này khiến bản đồ tư duy có thể bao quát được các ý tưởng trên một phạm vi sâu rộng mà một bản liệt kê các ý tưởng thường không thể làm được.

Nguyên lý hoạt động của bản đồ tư duy là “ý này gợi ý kia”, mở rộng đến vô tận. Từ hình ảnh trung tâm, chúng ta sẽ có các liên kết cấp độ từ cấp 1, cấp 2 đến cấp n, không giới hạn số cấp. Sự liên kết trong bản đồ tư duy cứ tiếp tục được mở rộng và có thể không có điểm dừng. Nó không chỉ cho ta thấy cấu trúc thông tin mà còn cho thấy cấu trúc tổng thể của một chủ đề, đặc biệt là những ý chúng ta cần nhấn mạnh, làm nổi bật.

2. Các bước thực hiện

BƯỚC 1 : XÁC ĐỊNH TỪ KHÓA

Sơ đồ tư duy được tạo thành bởi hầu hết các từ khóa (key word) nên tiết kiệm được rất nhiều thời gian và tạo hứng thú cho HS. Do đó để bắt đầu vẽ cần phải xác định được các từ khóa, ý chính của văn bản/đoạn văn.

BƯỚC 2: VẼ CHỦ ĐỀ Ở TRUNG TÂM

Bước đầu tiên trong việc tạo ra một Sơ Đồ Tư Duy là vẽ chủ đề ở trung tâm trên một mảnh giấy (đặt nằm ngang).

HS có thể tự do sử dụng tất cả màu sắc mà HS thích.

HS không nên đóng khung hoặc che chắn mất hình vẽ chủ đề vì chủ đề cần được làm nổi bật dễ nhớ.

HS có thể bổ sung từ ngữ vào hình vẽ chủ đề nếu chủ đề không rõ ràng. Một bí quyết vẽ chủ đề là chủ đề nên được vẽ to cỡ hai đồng xu “5000 đồng”.

BƯỚC 3: VẼ THÊM CÁC TIÊU ĐỀ PHỤ

Bước tiếp theo là vẽ thêm các tiêu đề phụ vào chủ đề trung tâm.

Tiêu đề phụ nên được viết bằng CHỮ IN HOA nằm trên các nhánh dày để làm nổi bật.

Tiêu đề phụ nên được vẽ gắn liền với trung tâm.

Tiêu đề phụ nên được vẽ theo hướng chéo góc (chứ không nằm ngang) để nhiều nhánh phụ khác có thể được vẽ tỏa ra một cách dễ dàng.

BƯỚC 4: TRONG TỪNG TIÊU ĐỀ PHỤ, VẼ THÊM CÁC Ý CHÍNH VÀ CÁC CHI TIẾT HỖ TRỢ

Chỉ nên tận dụng các từ khóa và hình ảnh.

Bất cứ lúc nào có thể, HS hãy dùng những biểu tượng, cách viết tắt để tiết kiệm không gian vẽ và thời gian.

Mỗi từ khóa / hình ảnh nên được vẽ trên một đoạn gấp khúc riêng trên nhánh.

Trên mỗi khúc nên chỉ có tối đa một từ khóa. Việc này giúp cho nhiều từ khóa mới và những ý khác được nối thêm vào các từ khóa sẵn có một cách dễ dàng (bằng cách vẽ nối ra từ một khúc).

Tất cả các nhánh của một ý nên tỏa ra từ một điểm. Tất cả các nhánh tỏa ra từ một điểm (thuộc cùng một ý) nên có cùng một màu. Chúng ta thay đổi màu sắc khi đi từ một ý chính ra đến các ý phụ cụ thể hơn.

3. Lợi ích

Sử dụng sơ đồ tư duy trong giờ dạy sẽ khiến học sinh không phải tiếp nhận thông tin một cách thụ động mà trái lại các em phải động não, sáng tạo và ghi nhớ một cách logic những kiến thức đã học. Việc sử dụng sơ đồ tư duy cũng sẽ giúp cho học sinh có thể trình bày nội dung của bài học một cách khoa học. Bằng cách ghi chép kết hợp với việc sử dụng hình ảnh, đường nét, màu sắc, chữ viết học sinh sẽ tìm tòi đào sâu, mở rộng một ý tưởng, tóm tắt những ý chính của một nội dung, hệ thống hoá một chủ đề và khi tạo được một tác phẩm đẹp, ý tưởng hoàn chỉnh được giáo viên và các bạn ngợi khen các em sẽ cảm thấy phấn khởi và có hứng thú với bài học hơn. Các em khác cũng sẽ cố gắng tự hoàn thiện mình và điều quan trọng là các em biết cách tự ghi chép đầy đủ nội dung bài học để học ở nhà có thể trinh bày trước tập thể lớp và ghi nhớ lâu kiến thức bài học.

Sơ đồ tư duy tối đa hoá được nguồn lực của cá nhân và tập thể, đặc biệt hữu ích trong các hoạt động nhóm. Mỗi thành viên đều rèn luyện được khả năng tư duy, kỹ năng thuyết trình và làm việc khoa học. Sử dụng sơ đồ tư duy giúp cho các thành viên hiểu được nội dung bài học một cách rõ ràng và hệ thống. Việc ghi nhớ cũng như vận dụng cũng sẽ tốt hơn. Chỉ cần nhìn vào sơ đồ tư duy, bất kỳ thành viên nào của nhóm cũng có thể thuyết trình được nội dung bài học. Cùng một nội dung nhưng mỗi học sinh có thể lập ra một sơ đồ tư duy theo cách của mình, chính vì vậy nó sẽ phát huy tối đa được khả năng sáng tạo của học sinh.

Tính hấp dẫn của hình ảnh và âm thanh…gây ra những kích thích rất mạnh lên hệ thống rìa của não, giúp cho việc ghi nhớ được lâu bền và tạo ra những điều kiện thuận lợi để vỏ não phân tích, xử lý, rút ra kết luận về những kiến thức cần ghi nhớ. Sử dụng sơ đồ tư duy trong dạy và học sẽ mang lại hiệu quả cao, phát triển tư duy lôgic, khả năng phân tích tổng hợp, học sinh hiểu bài, nhớ lâu, thay cho ghi nhớ dạng thuộc lòng, học “vẹt”.

xem thêm nội dung