Nghề làm cao khô là một nghề truyền thống lâu đời của người dân xã Vạn Linh, huyện Chi Lăng. Nếu trước đây công việc chủ yếu làm thủ công với năng suất thấp, thì hiện nay người dân đã áp dụng máy móc vào sản xuất, giúp nâng cao hiệu quả. Tuy vậy, nguyên liệu và quy trình chế biến vẫn được gìn giữ cẩn trọng để tạo nên hương vị đặc trưng riêng. Nhờ nghề làm cao khô, nhiều hộ gia đình trong xã có thêm nguồn thu nhập, cải thiện đời sống và góp phần tích cực vào sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.
Giới thiệu
Làng cao khô Vạn Linh (xã Vạn Linh, huyện Chi Lăng, tỉnh Lạng Sơn) nổi bật với đặc sản mỳ gạo khô – hay còn gọi là cao khô. Đây được coi là món ngon truyền thống, thường được dùng để đãi khách phương xa. Nguyên liệu chính là các loại gạo đặc sản như gạo bao thai hoặc Đoàn Kết, tạo nên vị thơm, dai, dễ chế biến và rất được ưa chuộng.
Lịch sử hình thành và phát triển
- Nghề làm cao khô tại Vạn Linh có từ lâu đời, xuất xứ từ những bà con dân tộc Nùng tại đây. Mặc dù không rõ chính xác bắt đầu từ khi nào, người già trong làng đều thừa nhận nghề đã truyền qua nhiều thế hệ.
- Quy trình làm cao khô vẫn giữ nguyên như xưa, không sử dụng phụ phẩm hay hóa chất, đảm bảo sự thuần khiết và chất lượng tự nhiên. Các bước mất công sức và tỉ mỉ gồm: ngâm gạo, xay bột mịn, tráng bánh, hấp, phơi nắng, ngâm nước, ép, ủ, thái sợi và phơi khô lần hai trước khi đóng gói.
- Hiện tại, làng nghề có từ 90–200 hộ làm nghề truyền thống, chủ yếu ở thôn Phố Cũ và Phố Mới, sản lượng đạt từ hơn 40 tấn mỗi tháng, tương đương hơn 1.000 tấn mỗi năm.
- Sản phẩm đã được đăng ký nhãn hiệu tập thể “Cao khô Vạn Linh” từ 2018 và đạt chứng nhận OCOP 3 sao năm 2021, nhờ vậy tăng giá trị thương hiệu và khả năng tiếp cận thị trường.
Những trải nghiệm khi ghé thăm
Quan sát quy trình làm bánh truyền thống
Du khách sẽ được chứng kiến toàn bộ công đoạn làm cao khô: ngâm gạo, xay bột, tráng bánh, phơi nắng, ép bánh, ủ qua đêm, thái sợi và phơi lần hai. Đây là dịp để hiểu rõ tay nghề và sự tinh tế trong từng bước làm.
Thời điểm lý tưởng để đến thăm
Vào mùa thu – do thời tiết khô mát và hanh khô – bánh sẽ được phơi nhanh và giữ chất lượng tốt hơn. Chính vì vậy, đây là thời điểm cao khô được sản xuất nhộn nhịp nhất.
Trải nghiệm không gian làng quê và kiến trúc truyền thống
Làng nghề được xây dựng trên tuyến du lịch Công viên địa chất Lạng Sơn, với cảnh quan thơ mộng và kiến trúc nhà trình tường đặc trưng dân tộc Nùng. Đã có dự án thiết kế không gian trải nghiệm và check-in để du khách cảm nhận văn hóa sâu hơn.
Gặp gỡ người làm nghề và nghe câu chuyện
Du khách có thể trò chuyện với người dân làm nghề lâu năm — như bà Hoàng Thị Bích, từng học nghề từ tuổi 13 — nghe họ chia sẻ nghề truyền từ thế hệ này qua thế hệ khác, và cả cách thích nghi khi có máy móc hỗ trợ để rút ngắn thời gian sản xuất.
Mua và thưởng thức đặc sản
Đây là cơ hội mua về các sợi cao khô thơm, dai, ngon – dễ chế biến thành phở, mì xào, luộc... Đặc biệt, trải nghiệm thưởng thức giữa khung cảnh làng quê sẽ rất ấn tượng và đáng nhớ.
Lạng Sơn Quê Hương Tôi |
1 ngày
Lạng Sơn Quê Hương Tôi |
1 ngày
Lạng Sơn Quê Hương Tôi |
1 ngày
Lạng Sơn Quê Hương Tôi |
1 ngày
Lạng Sơn Quê Hương Tôi |
1 ngày
Du Lịch Lạng Sơn |
1 ngày
Du Lịch Lạng Sơn |
1 ngày
Du Lịch Lạng Sơn |
1 ngày
Du Lịch Lạng Sơn |
1 ngày
Du Lịch Lạng Sơn |
1 ngày
Du Lịch Lạng Sơn |
1 ngày
Du Lịch Lạng Sơn |
1 ngày
Du Lịch Lạng Sơn |
1 ngày
