
Để hoàn thành một chiếc áo truyền thống, người Nùng ở xã Hòa Cư, huyện Cao Lộc (Lạng Sơn) phải dành từ 2 đến 3 tháng tỉ mẩn thực hiện. Từ công đoạn kéo sợi, dệt vải cho đến nhuộm màu, mỗi bước đều đòi hỏi sự khéo léo, kiên nhẫn và cả tâm huyết gìn giữ nghề truyền thống.
Giới thiệu

Xã Hòa Cư (nằm trong khu vực tỉnh Gia Lai) có thể là nơi lưu giữ nghề dệt thổ cẩm truyền thống của đồng bào dân tộc thiểu số như Jrai hoặc Bahnar. Nghề dệt nơi đây thể hiện khéo léo và tinh tế qua các hoa văn thổ cẩm – phục vụ nhu cầu sinh hoạt và đám cưới, lễ hội, giáo dục bản sắc văn hóa dân tộc. Được biết, nhiều địa phương trong tỉnh như làng Phung (TP. Pleiku), xã Biển Hồ (TP. Pleiku), xã Glar (Đắk Đoa) đã hình thành các câu lạc bộ, hợp tác xã dệt thổ cẩm nhằm bảo tồn nghề và khai thác du lịch cộng đồng. Rất có thể, Hòa Cư cũng đang hoặc sẽ đi theo mô hình này để giữ gìn văn hóa truyền thống.
Lịch sử hình thành và phát triển

- Nguồn gốc lâu đời: Nghề dệt thổ cẩm của người Gia Lai đã tồn tại hàng trăm năm và gắn với đời sống, tín ngưỡng, được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác qua việc học khung cửi.
- Hình thức tổ chức nghề: Đã có nhiều làng nghề hình thành câu lạc bộ hoặc hợp tác xã thổ cẩm – như làng Phung, xã Biển Hồ, xã Glar – nơi phụ nữ đồng bào dệt thổ cẩm, tổ chức sinh hoạt định kỳ, mở lớp truyền nghề và hỗ trợ kinh tế cho hội viên.
- Chính sách hỗ trợ: Tỉnh Gia Lai đã triển khai đề án “Mỗi làng một nghề” và các chính sách khuyến công nhằm khôi phục và phát triển nghề truyền thống, bao gồm dệt thổ cẩm.
- Khó khăn hiện tại: Mặc dù đã có nhiều nỗ lực, làng nghề vẫn đối mặt thách thức như thiếu người kế tục, đầu ra hạn chế và giá sản phẩm cao hơn hàng công nghiệp.
Những trải nghiệm khi đến thăm

Quan sát quy trình dệt thổ cẩm truyền thống
Du khách có thể xem từng bước dệt: chuẩn bị khung cửi, se sợi, nhuộm màu, dệt tay các hoa văn dân tộc rực rỡ. Đặc biệt, nhiều nơi còn tổ chức buổi trải nghiệm để du khách dệt thử dưới sự hướng dẫn của nghệ nhân.
Tham gia câu lạc bộ hoặc hợp tác xã
Ở một số địa phương, du khách được tham gia vào CLB thổ cẩm như làng Phung hoặc Glar – nơi mọi người chia sẻ kỹ thuật, tạo mẫu, và kết nối cộng đồng dệt với du lịch cộng đồng.
Gặp gỡ nghệ nhân và lắng nghe câu chuyện nghề
Du khách có cơ hội trò chuyện và nghe những người thợ chia sẻ về công thức hoa văn, kỹ thuật truyền thống, cũng như thách thức trong việc gìn giữ nghề giữa đời sống hiện đại.
Thưởng thức và mua sắm sản phẩm truyền thống
Các sản phẩm thổ cẩm như túi xách, khăn, trang phục hay trang trí mang màu sắc bản địa được lưu giữ, có thể mua làm quà lưu niệm từ chính người dệt.