Trong hoạt động đầu tư bất động sản, đặc biệt là tại các khu công nghiệp, cụm công nghiệp hay các khu đô thị, một câu hỏi pháp lý thường xuyên gây tranh cãi là: "Chủ đầu tư hạ tầng đã chuyển mục đích sử dụng đất rồi, vậy nhà đầu tư thứ cấp (người thuê lại đất) có phải làm thủ tục này một lần nữa không?"
Sự nhầm lẫn ở khâu này có thể khiến dự án bị đình trệ do tắc nghẽn thủ tục hành chính không cần thiết.
Dựa trên hướng dẫn mới nhất từ Bộ Tài nguyên và Môi trường và quy định tại Nghị định số 102/2024/NĐ-CP, bài viết này sẽ phân tích rõ quy trình pháp lý để doanh nghiệp và nhà đầu tư yên tâm thực hiện.
Quy hoạch chi tiết là "chìa khóa"
Để trả lời câu hỏi trên, chúng ta cần nhìn vào bản chất của việc quản lý đất đai trong các dự án lớn.
Theo quy định tại Khoản 3 Điều 42 Nghị định số 102/2024/NĐ-CP, việc xác định loại đất và mục đích sử dụng đất cho nhà đầu tư thứ cấp (người thuê đất lại của chủ đầu tư dự án) dựa trên yếu tố cốt lõi là: Quy hoạch chi tiết xây dựng đã được phê duyệt.
Khi một Chủ đầu tư hạ tầng (Ví dụ: Công ty A làm chủ KCN) thực hiện dự án, họ đã phải thực hiện thủ tục chuyển mục đích sử dụng đất cho toàn bộ khu đất (từ đất lúa/đất hoang sang đất khu công nghiệp/đất thương mại...) theo quy hoạch tổng thể.
Do đó, các lô đất nhỏ bên trong dự án đã được định danh mục đích sử dụng cụ thể trên bản đồ quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 (ví dụ: Lô B1 là đất sản xuất, Lô C2 là đất thương mại dịch vụ).
Khi nào KHÔNG cần xin phép?

Dựa trên phản hồi của cơ quan chức năng trên Cổng thông tin điện tử Chính phủ, có thể khẳng định:
Nhà đầu tư KHÔNG phải thực hiện thủ tục xin phép chuyển mục đích sử dụng đất trong trường hợp sau:
- Đất đã có quy hoạch: Nhà đầu tư nhận chuyển nhượng hoặc thuê lại đất trong dự án mà vị trí khu đất đó đã được xác định mục đích sử dụng cụ thể trong Quy hoạch chi tiết xây dựng đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt.
- Sử dụng đúng quy hoạch: Dự án mà nhà đầu tư dự định thực hiện (ví dụ: Xây nhà máy, xây trung tâm thương mại) phù hợp hoàn toàn với mục đích sử dụng đất đã được định hình trong quy hoạch chi tiết đó.
Cơ chế thực hiện: Thay vì phải làm thủ tục "xin phép" chuyển mục đích (vốn rất phức tạp và tốn thời gian), nhà đầu tư chỉ cần thực hiện thủ tục Đăng ký biến động đất đai (đăng ký vào hồ sơ địa chính) tại Văn phòng Đăng ký đất đai.
- Ví dụ thực tế: Khu công nghiệp X đã được phê duyệt quy hoạch 1/500, trong đó Lô đất A được quy hoạch là "Đất thương mại, dịch vụ". Nhà đầu tư thuê Lô đất A để xây dựng Trung tâm Logistics (phù hợp nhóm thương mại dịch vụ). => Nhà đầu tư không cần xin chuyển mục đích sử dụng đất. Chỉ cần đăng ký đất đai và tiến hành xây dựng theo giấy phép.
Khi nào PHẢI xin chuyển mục đích?

Tuy nhiên, với kinh nghiệm tư vấn pháp lý dự án, doanh nghiệp cần lưu ý trường hợp ngoại lệ sau đây bắt buộc phải xin phép:
Nếu nhà đầu tư muốn sử dụng đất vào mục đích KHÁC với quy hoạch chi tiết đã phê duyệt ban đầu.
- Ví dụ: Lô đất được quy hoạch là "Đất sản xuất công nghiệp" (xây nhà máy), nhưng nhà đầu tư lại muốn thuê để xây "Khu nhà ở cho công nhân" hoặc "Trung tâm thương mại".
Quy trình bắt buộc:
Xin điều chỉnh Quy hoạch chi tiết xây dựng 1/500.
Sau khi quy hoạch mới được duyệt, phải làm thủ tục xin chuyển mục đích sử dụng đất theo quy định của pháp luật.
Quy trình đăng ký đất đai chuẩn

Để đảm bảo tính pháp lý và tránh rủi ro "cầm đèn chạy trước ô tô", nhà đầu tư khi thuê đất dự án cần tuân thủ quy trình sau:
- Kiểm tra quy hoạch 1/500: Yêu cầu Chủ đầu tư hạ tầng cung cấp Quyết định phê duyệt quy hoạch chi tiết 1/500 và bản đồ kèm theo. Đối chiếu xem lô đất mình định thuê có chức năng gì (Đất ở, Đất TMDV, hay Đất SKC...).
- Ký hợp đồng thuê đất / chuyển nhượng: Ký kết hợp đồng dựa trên đúng mục đích sử dụng đã kiểm tra.
- Thực hiện Đăng ký đất đai: Nộp hồ sơ tại Văn phòng Đăng ký đất đai để ghi nhận quyền sử dụng đất và mục đích sử dụng đất.
Lưu ý: Cơ quan đăng ký đất đai có trách nhiệm cập nhật chỉnh lý hồ sơ địa chính và cơ sở dữ liệu đất đai chứ không được yêu cầu người dân đi xin chuyển mục đích nếu đã đúng quy hoạch (theo Điều 42 Nghị định 102/2024/NĐ-CP).
Kết luận
Nghị định 102/2024/NĐ-CP đã tháo gỡ một nút thắt lớn về thủ tục hành chính. Nguyên tắc cốt lõi là: "Đã có quy hoạch chi tiết thì thực hiện theo quy hoạch, không cần xin chuyển mục đích lại".
Điều này giúp giảm bớt thời gian và chi phí cho nhà đầu tư, thúc đẩy tiến độ giải ngân dự án. Tuy nhiên, nhà đầu tư cần hết sức cẩn trọng trong việc kiểm tra công năng của lô đất trên bản vẽ quy hoạch trước khi xuống tiền, tránh tình trạng "mua nhầm" lô đất không đúng chức năng mong muốn.
Nếu bạn có những thắc mắc về bản đồ địa chính, công nghệ hay từng bước để đảm bảo an toàn về quy hoạch, hãy liên hệ với Duy Bình, chúng tôi sẽ đồng hành cùng bạn.
Công ty Cổ phần đo đạc Duy Bình
Website: https://dodac.net
Email: Info@duybinhgeo.com
Hotline: 0933 156 979
Địa chỉ: Số 389, đường Nguyễn Đức Thuận, Phường Phú Lợi, Thành phố Hồ Chí Minh






























