Từ ngày 01/7/2025, Việt Nam chính thức thực hiện cải cách hành chính lớn nhất lịch sử: Bãi bỏ đơn vị hành chính cấp Huyện (Quận) và vận hành theo mô hình Chính quyền 2 cấp (Cấp Tỉnh - Cấp Xã).
Thay đổi này tác động trực tiếp đến thủ tục đất đai, đặc biệt là việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (Sổ đỏ) lần đầu. Người dân sẽ không còn phải lên "Huyện" để làm thủ tục như trước đây.
Dưới góc độ chuyên môn, bài viết này sẽ phân tích quy trình và thẩm quyền cấp sổ mới nhất để người dân không bị bỡ ngỡ.
Cơ sở pháp lý và bối cảnh mới
Bài viết được cập nhật dựa trên các văn bản pháp lý hiện hành tại thời điểm tháng 12/2025:
- Luật Đất đai 2024 (sửa đổi, bổ sung 2025): Điều chỉnh thẩm quyền phù hợp với mô hình 2 cấp.
- Nghị quyết của Quốc hội về sắp xếp đơn vị hành chính: Quy định việc bãi bỏ cấp Huyện từ 01/7/2025.
- Nghị định 101/2024/NĐ-CP (được cập nhật): Hướng dẫn chi tiết quy trình đăng ký đất đai tại cấp xã
Quy trình "một cửa" tại cấp Xã

Trong mô hình mới, vai trò của UBND Cấp Xã (Xã/Phường/Thị trấn) được nâng lên rất cao, đây là đầu mối duy nhất tiếp nhận và xử lý bước đầu cho mọi thủ tục đất đai của người dân.
Quy trình xác nhận tại cấp Xã hiện nay bao gồm:
1. Tiếp nhận hồ sơ: Người dân nộp hồ sơ trực tiếp tại bộ phận một cửa của UBND Xã (không cần đi xa lên trung tâm huyện cũ).
2. Xác minh toàn diện: UBND Xã chịu trách nhiệm toàn diện trong việc:
- Xác minh hiện trạng tranh chấp.
- Xác minh nguồn gốc và thời điểm sử dụng đất (thông qua lấy ý kiến khu dân cư)
- Xác nhận sự phù hợp với quy hoạch sử dụng đất (được tích hợp từ dữ liệu cấp Tỉnh)
3. Chuyển dữ liệu điện tử: Sau khi hoàn tất xác minh, UBND Xã sẽ chuyển hồ sơ số hóa trực tiếp lên cơ quan đăng ký đất đai cấp Tỉnh (hoặc các Chi nhánh khu vực).
Thẩm quyền cấp giấy chứng nhận lần đầu

Do không còn cấp Huyện (UBND Huyện), thẩm quyền ký cấp giấy chứng nhận lần đầu đã được điều chuyển để đảm bảo tính thống nhất quản lý.
1. Thẩm quyền quyết định: UBND Cấp Tỉnh (hoặc cơ quan được ủy quyền)
Theo quy định mới, toàn bộ thẩm quyền cấp giấy chứng nhận lần đầu cho cá nhân, hộ gia đình (trước đây thuộc về Huyện) nay được chuyển về UBND Cấp Tỉnh hoặc ủy quyền cho Sở Tài nguyên và Môi trường.
Tuy nhiên, để tránh quá tải, các tỉnh thường ủy quyền cho Văn phòng Đăng ký Đất đai (Cấp Tỉnh) thực hiện việc ký cấp sau khi đã có kết quả thẩm định.
2. Ý nghĩa của sự thay đổi
- Người dân: Không còn phân biệt "Sổ do Huyện cấp" hay "Sổ do Tỉnh cấp". Mọi Giấy chứng nhận đều có giá trị pháp lý thống nhất từ cơ quan cấp Tỉnh.
- Thủ tục: Giảm bớt khâu trung gian, giúp rút ngắn thời gian luân chuyển hồ sơ.
Các bước thực hiện cho người dân và những lưu ý có cần

Để được cấp sổ đỏ lần đầu trong bối cảnh "không còn Huyện", người dân cần làm theo lộ trình sau:
- Chuẩn bị hồ sơ: Gồm đơn đăng ký, giấy tờ chứng minh nguồn gốc đất (nếu có), giấy tờ tùy thân.
- Nộp tại UBND Xã: Đến trụ sở UBND Xã/Phường nơi có đất, đây là nơi duy nhất bạn cần đến làm việc trực tiếp.
- Tiếp nhận thông báo thuế và nộp tiền: Thông báo thuế sẽ được gửi về qua ứng dụng VNeID hoặc nhận tại Xã, người dân nộp thuế online hoặc tại các điểm thu hộ.
- Nhận kết quả: Giấy chứng nhận sẽ được trả về tại UBND Xã hoặc gửi qua đường bưu điện về tận nhà (nếu đăng ký).
Lưu ý quan trọng:
- Đừng tìm "Huyện" vì hiện các trụ sở UBND Huyện cũ hiện nay đã chuyển đổi chức năng hoặc trở thành các Chi nhánh hỗ trợ của Tỉnh, đừng đến đó nộp hồ sơ để tránh mất thời gian.
- Số hóa hồ sơ, mô hình mới ưu tiên tuyệt đối việc xử lý trên môi trường điện tử. Hãy đảm bảo số điện thoại và tài khoản định danh điện tử (VNeID) của bạn chính chủ để nhận thông báo kịp thời.
Kết luận
Việc bãi bỏ cấp Huyện từ 01/7/2025 là bước đột phá giúp bộ máy tinh gọn và chính quyền gần dân hơn. Dù thẩm quyền cấp sổ được chuyển về cấp Tỉnh, nhưng quy trình thực tế lại thuận tiện hơn khi người dân chỉ cần làm việc trọn gói tại UBND Xã. Hãy nắm rõ quy trình mới này để bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình.
Công ty Cổ phần đo đạc Duy Bình
Website: https://dodac.net
Email: Info@duybinhgeo.com
Hotline: 0933 156 979
Địa chỉ: Số 389, đường Nguyễn Đức Thuận, Phường Phú Lợi, Thành phố Hồ Chí Minh






























